7394 sayılı Yasa m. 3, 4, 5 ve 6’da VUK ‘a ilişkin düzenlemeler yapıldı. Bu düzenlemeler özetle; VUK m.359 fiillerine uygulanacak hapis cezalarının üst sınırları artırıldı, zincirleme suç müessesesi getirildi, VUK m.367’ye dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere fıkra eklendi ve etkin pişmanlık uygulaması getirildi. Bu yazımızda daha çok etkin pişmanlık üzerinde durulacak ve fakat diğer düzenlemelere de değinilecektir.
VERGİ KAÇAKÇILIĞI KAPSAMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
- Hapis cezalarının üst sınırları artırılmıştır
- Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar
- Defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler
- Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler; defter, kayıt ve belgeleri gizleyenler; muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar
İçin VUK 359 a maddesinde yer alan 18 aydan 3 yıla kadar ibaresi 18 aydan 5 yıla kadar hapis cezası olarak ,
- Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler,defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar,
- Sahte belge düzenleyenler,
- Sahte belge kullananlar
İçin VUK 359 b maddesinde yer alan 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ise 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası olarak değiştirildi.
- Etkin pişmanlık müessesesi getirilmiştir.
Etkin pişmanlığı; suç tamamlandıktan sonra cezanın ortadan kaldırılmasını sağlayan şahsi cezasızlık veya indirim sebebi olarak tanımlayabiliriz.
7394 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinin son fıkrasından önce gelmek üzere ve aynı kanununa eklenen geçici 34 uncu maddesi ile vergi sistemimize ilk defa vergi suçlarında etkin pişmanlık müessesesi getirilmiştir.
Etkin pişmanlık düzenlemesi bazı suçlarda failin cezalandırılmamasını, bazılarında da faile verilecek cezanın bir kısmının indirilmesini öngörmektedir.
Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Etkin Pişmanlıktan Yararlanabilme Şartları
Kaçakçılık suçunun failinin etkin pişmanlıktan yararlanabilmesi, vergi mahkemesinde dava açmaması veya dava açmışsa bu davadan feragat etmesi; dava sonucuna ilişkin kanun yollarına başvurmaması veya kanun yoluna başvurmuşsa bundan vazgeçmesi koşuluna bağlanmıştır.
Bu maddede yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının ödenmesidir.
– tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının soruşturma aşamasında ödenmesi durumunda hürriyeti bağlayıcı cezanın yarısı (1/2) indirilecektir.
– Kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından hüküm tesis edilinceye kadar ödenmesi durumunda cezanın üçte biri (1/3) indirilecektir.
– 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun Geçici 34 maddesine göre, haklarında hüküm verilmiş olup dosyası infaz aşamasında olanlar tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammını 15.04.2022 tarihinden itibaren bir yıl içinde Hazineye ödedikleri takdirde 359 uncu maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla soruşturma evresi için yapılan 1/2 oranındaki etkin pişmanlık düzenlemesinden faydalanabilir.
Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yayımı tarihinde 359 uncu madde kapsamına giren suçlardan dolayı temyiz veya istinaf kanun yolu incelemesinde bulunan dosyalardan, 359 uncu maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemeler nedeniyle lehe değerlendirme yapılması gereken dosyalar hakkında bozma kararı verilir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında bulunan dosyalar gelişlerindeki usule uygun olarak ilk derece mahkemelerine gönderilir.
359 uncu maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemelerde yer alan zincirleme suça ilişkin koşulların belirlenmesi, duruşma açılmak suretiyle yapılır.
Etkin pişmanlık hükmüyle hedeflenen amaç, suçun işlenmesiyle oluşan mağduriyetin etkisinin giderilmesi ya da ekonomik zararların mümkün olduğunca giderilmesidir. Vergi kaçakçılığı suçu, bir zarar suçu olarak tanımlanmamakla beraber hazinenin kayba uğramadığı durumlarda cezadan indirim yapılması kanaatimizce hakkaniyete uygun ve isabetli bir düzenlemedir.
- Vergi kaçakçılığı suçları zincirleme suç kapsamına alınmıştır
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesine eklenen madde ile vergi kaçakçılığı suçları zincirleme suç kapsamına alınmıştır. Buna göre, bu kanun kapsamında düzenlenen suçların birden fazla takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde aynı suç işleme kararının icrası kapsamında işlenmesi halinde, Türk Ceza Kanununun 43 üncü maddesi uygulanır.
Türk Ceza Kanununun 43 üncü maddesine göre, Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir suçun temel şekli ile daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekilleri, aynı suç sayılır. Örneğin;
Mükellef Demir Ltd. Şti hakkında, 2020-2021 yılları ile ilgili sahte fatura kullanma fiilinden dolayı Vergi Müfettişi tarafından vergi suçu raporu düzenlenmiş olup, vergi suçu raporu asliye ceza mahkemesinde kovuşturma aşamasında devam etmektedir.
Önceki düzenlemeye göre; Mükellef hakkında alt sınırdan her yıl için ayrı ayrı 3 yıllık hapis cezası öngörüldüğü için sahte fatura kullanma fiilinden dolayı 2017-2018 yılları için 6 yıla kadar hapis cezası verilmesi gerekir. Etkin pişmanlık ve zincirleme suç kapsamı dışında olduğundan herhangi bir indirim söz konusu değildir.
Yapılan düzenlemelerden sonra ilgili suçlar zincirleme suç kapsamına alındığından ise Mükellef hakkında iddia edilen sahte fatura kullanma fiili zincirleme suç kapsamına alındığından 3 yıl * 1/4 oranında artırılarak 3 yıl 9 ay yani 45 ay hapis cezası hesaplanacaktır. Kovuşturma aşamasında etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanması halinde hesaplanacak hapis cezası için ayrıca 1/3 oranında indirim yapılırsa 30 ay hapis cezası verilecektir.
213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesi kapsamımdaki suçlar için etkin pişmanlık müessesesinin getirilmesi ile iyi niyetli mükelleflerin vergi yargısındaki davalarını geri çekmeleri ve tarh edilen vergi ve cezaları ödemeleri ile uzlaşma sağlanarak gereksiz açılan ve yargıyı meşgul eden davaların önü kesilmiş olmaktadır.
Diğer bir ifade ile devlet alacağını tahsil etmekte, vergi yükümlüsü de pişmanlık göstererek hapis cezasından kurtulduğundan her iki taraf içinde olumlu bir düzenleme olduğu anlaşılmaktadır.